Gminna Ewidencja Zabytków

Zgodnie z ustawą o ochronie zabytków i opiece nad zabytkami z dnia 23 lipca 2003 r. (t.j. Dz. U. z 2021 r. poz. 710) oraz Rozporządzeniem Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego z dnia 26 maja 2011 r. w sprawie prowadzenia rejestru zabytków, krajowej, wojewódzkiej i gminnej ewidencji zabytków oraz krajowego wykazu zabytków skradzionych lub wywiezionych za granicę niezgodnie z prawem (Dz. U. z 2021 r., poz.56), Ewidencja Zabytków Gminy Potworów jest prowadzona w formie zbioru kart adresowych zabytków nieruchomych z terenu gminy.

Karta ewidencyjna zabytku zawiera w szczególności dane umożliwiające określenie zabytku, jego miejsce położenia lub przechowywania, zwięzły opis cech i wartości kulturowych oraz wskazanie właściciela i posiadacza zabytku.

Zdecydowaną większość zabytków nieruchomych znajdujących się na terenie Gminy Potworów stanowią drewniane chaty z okresu powojennego. Można odnaleźć również parę zabudowań murowanych, które w dobrym stanie przetrwały do dziś. Na tle tych zabudowań wyróżniają się obiekty wpisane do rejestru zabytków.

W ewidencji prowadzonej przez Wojewódzkiego Konserwatora zabytków znajdowało się początkowo sto trzydzieści siedem obiektów. Wymagały one dokładnej weryfikacji, jako że istotna ich część zaliczana była do zabytkowej architektury drewnianej, wyjątkowo podatnej na zaniedbanie, tj. szachulce, domy drewniane, stodoły czy drewniane krzyże. Wiele z nich przestało istnieć lub zostały całkowicie przebudowane.

W Gminie Potworów można by znaleźć więcej zabytków architektury, budownictwa i przyrody. Niestety, niektóre z nich są mocno zdewastowane, zniszczone bądź przebudowane co utrudnia ich odnalezienie, a także pozbawia ich walorów zabytkowych.

Innym problemem GEZ na terenie Gminy Potworów są zmiany w podziale administracyjnym wsi, a także ich numeracja wewnętrzna, która na przestrzeni trzydziestu lat zmieniała się trzykrotnie. Powoduje to częstokroć niemożność ustalenia co stało się z budynkiem, którego pozostałości nie udało się zlokalizować w terenie.